POCZĄTKUJĄCY MAJĄ MNÓSTWO PYTAŃ. Gdybyśmy byli mądrzejsi, nigdy nie wyrzeklibyśmy się wrażenia bycia wiecznymi adeptami, którzy nie wahają się pytać. Na początku jest bowiem czymś naturalnym, że na widok zdjęć zrobionych

przez innych zadajemy pytania typu:

• Jakiego obiektywu użyłeś?
• Jakim aparatem się posługiwałeś?
• Jakie wybrałeś ustawienia?

Nie są to złe pytania na początek, gdy dopiero zaczynasz poznawać tajniki rzemiosła,

które wymaga przecież posługiwania się określoną technologią.

Zasadniczy problem polega na tym, że wśród wielu pytań, jakie można zadać, te są chyba najmniej ciekawe i pomocne. Trywializują one bowiem coś, co w istocie wcale nie jest takie proste. Chciałbym Cię zachęcić do postrzegania fotografii nie jako rzemiosła technicznego, lecz jako sztuki pięknej, która wymaga posługiwania się technologią. To oznacza, że każda decyzja wpływa na ostateczny wygląd zdjęcia i każda z nich ma znaczenie. Oto garść ciekawszych pytań, które celowo sformułowałem w pierwszej osobie, ponieważ mam nadzieję, że sam je sobie zaczniesz zadawać:

• Jaką myśl albo uczucie próbuję wyrazić na tym zdjęciu?
• Jaką rolę odgrywa w nim kolor?
• Jak wyglądałaby ta scena w obiektywie o krótszej albo dłuższej ogniskowej?
• Co szczególnego w danej chwili sprawiło, że postanowiłem działać, a nie poczekać jeszcze trochę, albo nie zrobiłem zdjęcia chwilę wcześniej?
• Jak wybrane ustawienia (przysłona, czas naświetlania, ogniskowa) wpłyną na wygląd określonych elementów i czy pomoże to w opowiedzeniu mojej historii?

Na przykład które elementy wyjdą mniej ostro ze względu na małą głębię ostrości albo ulegną rozmyciu wskutek długiej ekspozycji? To rozmycie albo nieostrość rzutują na formę uwiecznionych obiektów i zmieniają kompozycję ujęcia.

• Co mogę zrobić, aby wyeliminować zbędne elementy bez szkody dla istoty obrazu? Czy na przykład powinienem użyć dłuższego obiektywu, aby odseparować temat od tła? A może lepiej będzie zachować szeroki kąt widzenia, lecz podejść bliżej, trochę zmienić pozycję i perspektywę ujęcia?
• Jak przedstawiają się relacje między elementami i czy mogę zmienić pozycję albo obiektyw, aby te relacje zaakcentować?
• Jak układają się linie w tej fotografii i czy zmiana układu kadru (pionowy albo poziomy), proporcji (kwadrat, 16:9 itp.) albo obiektywu może je wzmocnić albo osłabić?
• Czy te linie skłaniają widza do spojrzenia do wnętrza kadru, czy na zewnątrz, i czy mogę zrobić coś, aby lepiej pokierować jego wzrokiem?
• Jak zachowuje się światło? Światło wpływa na kompozycję, tworzy cienie, głębię i nastrój. Ignorowanie cieni może oznaczać utratę szansy na zwiększenie wymowy obrazu.
• Czy kompozycja ma głębię? Czy dałoby się ją bardziej wyeksponować?

A może korzystniej byłoby ją zmniejszyć?

• Czy jakieś powtarzające się elementy sceny układają się w pewien rytm; odbijają wizualnym echem? Może da się poszerzyć kadr, aby ująć ich trochę więcej, albo na odwrót, zwęzić, aby zmniejszyć ich liczbę?

Wszystkimi tymi pytaniami zajmiemy się w kolejnych lekcjach, Ty sam zaś nie przestaniesz ich stawiać, dopóki będziesz fotografem. Wykorzystaj te pytania, aby kreatywnie podejść do wyrażenia swojej wizji albo zamierzeń. Nie pozwól jednak, aby

Cię krępowały. Nie ma właściwych odpowiedzi, są tylko możliwości, a niektóre z nich sprawdzą się lepiej niż inne. Nie myśl w kategoriach ćwiczeń, poznawaj przez zabawę. W ten sposób nauczysz się więcej. Nie obawiaj się porażki. Eksperymentuj.

Jeśli nie wiesz, jak odpowiedzieć na jakieś pytanie, wypróbuj wszystkie dostępne możliwości i czerp doświadczenie z rezultatów. A jeśli będziesz miał szansę zapytać fotografa o jego warsztat i czegoś się od niego nauczyć, spróbuj zadać pytanie dlaczego zamiast co. Odpowiedź na takie pytanie będzie Ci bardziej pomocna.

TWOJE ZADANIE

Przyjrzyj się tym samym zdjęciom, które wybrałeś do poprzedniego zadania, i postaw sobie pytania, które wymieniłem wcześniej. Zapewne nie znajdziesz odpowiedzi na każde z nich. W niektórych przypadkach możesz nie znaleźć odpowiedzi na żadne. Ale czegoś się nauczysz. Na razie wystarczy, że te pytania staną się elementem Twojego słownika, a dostępne opcje i możliwości nie będą Cię przerażały.

Pamiętaj: nie ma jedynie słusznych dróg. Moje odpowiedzi będą inne niż Twoje.

Liczy się tylko to, że uczysz się, podobnie jak każdy z nas, celowego posługiwania się wszystkimi narzędziami, jakimi dysponujemy.

Na podstawie:

Sztuka fotografowania. 60 pomysłów na lepsze zdjęcia David duChemin ZOBACZ>>>