Fotografika czy fotografia
Wciąż można usłyszeć osoby, które wymawiają wyraz „fotografika”, choć prawdopodobnie nie zdają sobie sprawy, że używają terminu, który jest nieaktualny i został zastąpiony bardziej adekwatnymi określeniami.
Skąd w języku polskim wzięło się wyrażenie fotografika?
Stworzył je wielce zasłużony dla polskiej fotografii Jan Bułhak, piktorialista. Ukuł je w latach 20. XX wieku w celu odróżnienia fotografów-artystów, czyli fotografików, od rzemieślników. Powstał przez połączenie słów fotografia i grafika. Co ciekawe termin taki funkcjonuje wyłącznie w języku polskim!
Co oznacza termin fotografika?
Oto definicja samego Jana Bułhaka:
„Do końca XIX wieku fotografia była w Polsce synonimem brzydoty i nieuctwa artystycznego, stanowiąc jedynie zabawkę lub zarobkowe rzemiosło(…). Zmianę i poprawę tego stanu rzeczy zawdzięcza fotografia nie fachowcom ani uczonym, tylko utalentowanym amatorom, którzy w bezduszne rzemiosło potrafili wszczepić treść nową i twórczą. Odrodzenie fotografji, po zatoczeniu szerokich kręgów na całym świecie przychodzi i do nas. Drogą, prowadzącą do niego, jest poszerzenie wymagań artystycznych, stawianych fotografji, a rozpoczyna się ono z chwilą, gdy sztukę fotograficzną zestawiamy nie z najniższem, tylko z najwyższem. Gdy ideału szukamy w malarstwie, a wzorów – w grafice, przy zachowaniu odrębnych właściwości fotografji. Tak pojętą fotografję nazywamy fotografiką.
Jako fotograficy przeciwstawialiśmy się wyraźnie fotografii zarobkowej lub rzemieślniczej i w tym celu stworzyliśmy dla naszej sztuki nazwę nową, powszechnie już przyjętą i uznaną, nazwę „fotografiki”, czyli plastyki fotograficznej w odróżnieniu od rękodzielnictwa, cechującego resztę wytworów fotograficznych.” cytat z Jana Bułhaka z książki Adama Mazura „Historie fotografii w Polsce 1839 – 2009”.
Jaki współczesny termin jest równoznaczny z fotografiką?
Współcześnie używa się, zamiast terminu fotografika, terminu fotografia artystyczna.
